NAMAZLARDA MEKRÛH OLAN VE OLMAYAN OKUYUŞLAR

414-
Namazlarda mütevatir (gerçek bir nakil ile sabit) yedi kıraattan
(Kur'ân okunuşundan) herhangi biri seçilebilir. Ancak tuhaf ve garib
görülecek kıraatlar seçilemez. Çünkü işin gerçeğini anlayamayacak bazı
kimselerin günaha girmelerine sebebiyet verilmiş olabilir.
Hanefi İmamları, Ebû Amr ile Hafs'ın Asım'dan olan kıraatlarını seçmişlerdir.

415- Kur'ân-ı Kerîm'i namazda sırası üzere okumakta bir sakınca yoktur.
Fakat mukim (ikamet halinde) olan bir kimse için sünnet olan Mufassal
denilen sûreleri okumaktır. Şöyle ki: Kıraat mikdarında misafir (yolcu)
için sünnet olan, Fatiha'dan sonra dilediği bir sûreyi okumaktır. İmam
olsun olmasın, mukîm için sünnet olan, sabah ve öğle namazlarında
Fatiha'dan sonra "Tıvâl-i Mufassal" denilen sûrelerden, ikindi ile yatsı namazlarında "Evsat-ı Mufassal" denilen sûrelerden, akşam namazlarında da "Kısar-ı Mufassal" denilen sûrelerden bir sûre okumaktır.
"Hücurat" sûresinden "Burüc" sûresinin sonuna kadar olan sûreler Tıval-ı Mufassal'dır. "Tarık" sûresinden "Lem yekûn" sûresinin sonuna kadar olan sûreler Evsat-ı Mufassal'dır. Bundan sonraki sûreler de, Kısarı Mufassal'dır. Bu sûrelere "Mufassal" denilmesinin sebebi, bunların birbirlerinden arka arkaya Besmele ile ayrılmış bulunmalarıdır.

416- Namazların Fatiha sûresinden sonra, bir mikdar daha Kur'ân
okunması gereken rekâtlarında tam bir sûre okunması daha faziletlidir.
Bununla beraber bir sûrenin bir kısmı bir rekâtta, diğer kısmı da öteki
rekâtta okunabilir, bunda kerahet yoktur.
417- Namazın bir
rekâtinde bir sûrenin sonunu, diğer rekâtinde de başka bir sûrenin
sonunu okumak, sahih olan görüşe göre mekruh değildir.
418-
Namazın bir rekâtinde bir sûrenin başından veya ortasından, diğer
rekâtinde de başka bir sûrenin başından veya sonundan okumakta veya
kısa bir sûre okumakta kerahet yoktur. Fakat iyisi, bir zaruret
olmadıkça böyle okumamaktır.
419- Namazın bir rekâtında bir sûre,
diğer rekâtında da arada iki veya daha ziyade bulunmak üzere aşağıya
doğru başka bir sûre okunması mekruh değildir. Fakat arada bir sûrenin
bulunması mekruhtur. Ancak terk edilen bu sûre, önce okunan sûreden en
az üç âyet mikdarı uzun bulunuyorsa mekruh olmaz.
420- Namazda bir
sûrenin bir âyetinden arada en az iki âyet bulunmak üzere diğer âyetine
geçmek mekruh değildir. Fakat iyisi, bir zaruret olmadıkça geçmemektir.

421- Bir rekâtta iki sûreyi toplayarak okumakda kerahet yoktur. Ancak
arada bir veya birkaç sûre bırakılmış olursa mekruh olur. Bununla
beraber farz namazlarda böyle iki sûrenin bir rekâtta toplanmaması daha
iyidir.
422- Zaruret olmadıkça, bir rekâtta bir âyetten diğer
âyete geçmek mekruhtur. Aralarında üç âyet dahi bulunsa böyledir. Eğer
yanılarak böyle bir geçiş yapılmış olur da sonra hatırlanırsa, bu
âyetler sıraları üzere yeniden okunur.
423- Namazda Kur'ân
okunurken bir âyet yerine başka bir âyet okunsa bakılır: Eğer tam bir
duraklama ile durduktan sonra başka âyete başlanmışsa, namaz bozulmaz.
وَالْعَصْرِ إِنَّ الْإِنسَانَ denildikten sonra: اِنَّ اْلاَبْرَارَلَفِئ نَعِئم âyet-i kerîmesini okumak gibi.

Fakat duraklama yapılmaksızın okunan âyete başka bir âyet bitiştirilmiş
ise bakılır: Eğer manâ değişmemişse, yine namaz bozulmaz.
اِنَّ الَّذِينَ اَمَنُواوَعَمِلُوالصَّالِحَاتِ كَانَتْ لَهُمْ جَنَّاتُ الْفِرْدَوْسِ نُزَلاً
Yerine
اِنَّ الَّذِينَ امَنُواوَعَمِلُواالصَالِحَاتِ فَلَهُمْ جَزَاءُالْحُسْنَى okumak gibi.
Fakat manâ değişmişse, bütün fıkıh alimlerine göre namaz bozulur. Yukarıdaki âyet-i kerîmeyi:
اِنَّالَّذِينَ اَمَنُواوَعَمِلُواالصَّالِحَاتِ هُمْ شَرُّالْبَرِّيَة
Şekilde okumak gibi.

424- Bir namazda âyet-i kerîme tekrarlansa veya bir sûre bir rekâtta
iki defa okunsa veya bir sûre iki rekâtta da okunsa bakılır: Eğer
yalnız başına kılınan bu namaz bir nafile namaz ise mekruh olmaz. Fakat
farz namaz ise, unutmak veya başka bir sûre bilmemek gibi bir özü
bulunmadıkça mekruh olur.
425- Birinci rekâtta "Nas" sûresi
okunsa, ikinci rekâtta da bu sûrenin okunması uygun olur. Çünkü tekrar
etmek, geriye dönüp okumaktan daha iyidir. Ancak hatim ile namaz kılan
bir kimse, birinci rekâtta "Muavvizeteyn" sûrelerini okumuş ise, ikinci
rekâtta Fatiha'dan sonra Bakara sûresinden bir mikdar okur.
426-
İkinci rekâtta, birinci rekâtta okunan sûrenin üstündeki sûreyi okumak
mekruhtur. Kasden yapılmazsa mekruh olmaz. Bununla beraber okunmaya
başlanmış ise terk edilmemelidir. Bunun nafile namazlarda mekruh
olmayacağını söyleyenler de vardır.
427- Namazda Sübhaneke'yi, Eûzü Besmele'yi ve Amîn lâfzını aşikâre okumak mekruhtur.

428- Ayakta okunan âyetleri rükû halinde bitirmek mekruhtur. Okunan
âyetleri ve sûreleri namaz içinde parmakla saymak da İmam Azam'a göre
mekruhtur. İki imama göre bunda bir sakınca yoktur.
429- Nafile
namazların birinci rekâtları ikinci rekâttan uzun tutmak mekruhtur.
Ancak Peygamber Efendimizden nakledilmiş bir hadîs varsa mekruh olmaz.
Örnek: Bir rivayete göre Peygamber Efendimiz vitir namazının berinci
rekâtında "A'lâ" sûresini, ikinci rekâtında "Kâfirûn" sûresini ve
üçüncü rekâtında da "İhlâs" sûresini okumuşlardır. İmam Muhammed'e
göre, yalnız teravih namazlarında birinci rekâtlar, ikinci rekâtlardan
daha uzun olabilir.
430- Farz namazlarla nafile namazlarda, ikinci
rekâtları birinci rekâtlardan uzun yapmak mekruhtur. Fakat nafilelerde
üçüncü rekâtları birinci ve ikinci rekâtlardan uzun tutmakta kerahet
yoktur. Çünkü nafilelerde her iki rekât müstakil bir namaz sayılır.

431- Farz namazlarda ve cemaatla kılınan namazlarda okunan âyetlerden
dolayı namaz kılmakta olan kimsenin: "Ya Rabbi! Beni ateşten koru" diye
duada bulunması veya Yüce Allah'dan mağfiret dilemesi mekruhtur. Yalnız
başına nafile namaz kılanın bu şekilde dua etmesinde bir sakınca
görülmemektedir.
432- Namazda sünnet mikdarı Kur'ân okunduktan
sonra, insanda bir tutukluk (ve şaşırma) olursa, hemen rükûa gitmeli,
başka bir âyete veya sûreye geçmemelidir. Fakat henüz sünnet mikdarı
okumamışsa, başka bir yere geçmesinde kerahet olmaz.
433- Kur'ân-ı
Kerîm, farz namazlarda yavaşça ve harfleri belirterek okunmalı. Teravih
namazlarında ise, yavaş ve sür'atli okuyuş arasında bir kıraat
yapmalıdır. Diğer gece namazlarında sür'atle okunabilir. Fakat mana
anlaşılabilecek şekilde olmalı ve tecvid hatası bulunmamalıdır.

434- Namazda ve namaz dışında sesli olarak Kur'ân okunurken, sadece
sesi güzelleştirmek ve okuyuşu süslemek için makamla okumak iyi kabul
edilmiştir. Çünkü bir hadîs-i şerîfde:
"Kur'ân-ı Kerîm'i
seslerinizle bezeyiniz" buyurulmuştur. Yeter ki bununla mana
değişmesin, kelimelerin aslı bozulmasın ve tecvid kurallarına uyulsun.
Harfler uzatılarak bir harf, iki harf gibi okunmasın. Bazı müezzinlerin
namazda tebliğ görevini yaparken fazla bir elif daha ilâve ederek: رَابَّنَالَكَ الْحَمْدُ demeleri bu nevidendir. رب Allah, راب ise, üvey baba demektir. Mana değişikliğinden dolayı namazı bozacağından, bu gibi nağmelerden kaçınmak lâzımdır.

Sonuç: Yapılan nağmeden dolayı Kur'ân kelimelerinin manaları değişirse
namaz bozulur. Fakat "Med" ve "Lin" denilen harflerde değişiklik aşırı
derecede olmazsa namaz bozulmaz. Aşırı derecede olursa namaz bozulur,
isterse mana değişmesin. (*)

(*)
Harekesiz olan Elif harfinin üstünde üstün olursa, Vav harfinin üstünde
ötre olursa, ye harfinin harekesi esre olursa bu harfler birer med
harfleri olur. رَبَّنَا مُؤْمِنُونَ مُسْلِمِينَ kelimelerinde
olduğu gibi. Vav ve ye harflerinin evvelindeki harf üstün ve kendileri
sakin olursa, bu harflerden her biri bir "lîn" harfi olur. حَوْف غَيْب kelimelerinde olduğu gibi.