Veda Hutbesi Tam Metin

Konu: Veda Hutbesi Tam Metin Perş. Kas. 05, 2009 11:26 pm

Veda Haccı'nda Hz.Muhammed (s.a.v)'in Yaptığı
Konuşmanın Tam Metni

Allah'a
hamd olsun. O'nu över, O'na şükrederiz. O'ndan medet umarız. O'ndan
bağışlanma dileriz, tevbe ederek O'na itaate yöneliriz. Nefislerimizin
kötülük telkinlerinden ve kötü ameller işlemekten Allah'a sığınırız.
Allah kime doğruyu gösterirse, kimse onu hak yoldan uzaklaştıramaz.
Kimin de hak yoldan uzaklaşmasına özgürlük tanırsa, kimse ona doğruyu
gösteremez. Tek Allah'tan başka tanrı olmadığını, ilâhlığında,
otoritesinde, mülkünde, tasarruflarında ortağı bulunmadığını kabul ve
tasdik ederim. Muhammed'in O'nun kulu ve Rasûlü olduğunu kabul ve
tasdik ederim.1

Ey Allah'ın kulları, size
Allah'a sığınmanızı, emirlerine yapışmanızı, günahlardan arınmanızı,
azabından korunmanızı öğütlerim. Size tekrar tekrar, O'na itaati
tavsiye ederim. Sözlerime hayırlı olanla, O'nun izni ve yardımıyla
başlıyorum.2

Ey insanlar! Ben sizin hepinize,
Allah'ın; emirlerini tebliğ ile görevlendirdiği, ilâhî hükümleri
icraya, ülkeyi imara, dünya düzenini kurmaya, sağlamaya memur ettiği
tek yetkili Rasûlüyüm. Beni dinleyin, size bazı açıklamalar yapacağım.
Bu yıldan sonra, bir daha burada sizinle buluşup buluşmayacağımı
bilemiyorum.3

Ey insanlar! Kanlarınız,
canlarınız, yaşama hakkınız, mallarınız, namuslarınız, haysiyet ve
şerefleriniz, vücut bütünlüğünüz Rabbinizle buluşacağınız güne kadar
bu ayınızda, bu beldenizde, bu gününüzün saygıya, korunmaya lâyık
olduğu gibi, saygıya ve korunmaya lâyıktır, dokunulmazdır. Ancak
İslâm'ın koyduğu sorumluluk gereği uygulanan gerekçeli karara dayalı
cezalar müstesnadır.4

Benim sözlerimi iyi
dinleyin ki, izzet ve şerefle huzurlu yaşamaya devam edesiniz. Sakın
haksızlık ve zulmetmeyin. Sakın baskı, zulüm ve işkenceye âlet olmayın.
Sakın zulme boyun eğmeyin. Haksızlığa rıza göstermeyin. İyice
anlatabildim mi?

Allah'ım, Sen de şahit ol.5

Ashabım! Siz Rabbinizin huzuruna varacaksınız, size
işlediğiniz bilinçli amellerin hesabını soracak. İyice tebliğ edebildim
mi?

Allah'ım, Sen de şahit ol!6

Ey insanlar, Allah'a sığının, emirlerine yapışın, azabından
korunun. İnsanların mallarını eksik teslim etmeyin, değerlerini
düşürmeyin, bedellerini eksik ödemeyin, mallarını kötülemeyin, haksız
rekabet yapmayın, aldatarak, hile yaparak, fırsat kollayarak, gasp
ederek insanların haklarını zayi etmeyin, zayiine sebep olmayın.
Ülkede, yeryüzünde bozgunculuk yaparak karışıklık çıkarmakta ve
küfürde ileri gitmeyin.7

Ashabım! Kimin yanında
bir emanet varsa, bu emaneti sahibine versin. Size hediye verene hediye
ile karşılık verin. Kefil borçlu gibidir. Borcun ödenmesi gerekir.8

Soyunuzdan sopunuzdan medet umarak benim yanıma yaklaşmayın.
İşlediğiniz bilinçli amelleri vesile ederek yanıma gelin. Ben bütün
insanlara da, size de aynı şeyleri söylüyorum.9

Cahiliye döneminin faizli alışverişleri kaldırılmıştır. Yüce Allah,
kaldırılan ilk faizin, Abbas b. Abdilmuttalib'inki olmasını
emretmiştir. Ancak ana paralarınız sizindir. Ne siz haksızlık
edebilirsiniz, ne de haksızlığa uğratılacaksınız. Allah, faizli
alışverişin yapılmayacağını icrası kesin hüküm haline getirdi.
Kaldıracağım ilk faiz amcam Abbas b. Abdilmuttalib'in faizli alış
verişlerindeki faizdir.10

Ey insanlar! Hangi ayda, hangi günde, hangi ülkede olduğunuzu biliyor musunuz?11

(İnsanlar, ‘saygıya lâyık korunan bir günde, dokunulmazlığı olan ülkede ve bir ayda', dediler.)

Ey insanlar! Kanlarınız, canlarınız, yaşama hakkınız,
mallarınız, namuslarınız, haysiyet ve şerefleriniz, vücut
bütünlüğünüz, Rabbinizle buluşacağınız güne kadar bu ayınızda, bu
beldenizde, bu gününüzün saygıya, korunmaya lâyık olduğu gibi, saygıya
ve korunmaya lâyıktır, dokunulmazdır. Ancak İslâm'ın koyduğu
sorumluluk gereği uygulanan gerekçeli karara dayalı cezalar
müstesnadır.12

Ashabım! Şunu belirteyim ki,
Cahiliye dönemindeki bütün kan, su ve mal davaları, kıyamet gününe
kadar şu ayaklarımın altındadır.13

Kıyamet
gününe kadar Cahiliye döneminde var olan kan davaları kaldırılmıştır,
Cahiliye döneminde var olan kan davaları kaldırılmıştır, kaldıracağımız
ilk kan davası, Âmir (İyâs) b. Rebîa b. el-Hâris b. Abdülmuttalib'in
kan davasıdır. O Sa'd b. Leysoğulları'nda süt anneye verilmiş bir
çocuktu. Hüzeyl, onu öldürdü.13

İyice tebliğ edebildim mi?

(İnsanlar; ‘elbette tebliğ ettin', dediler)

-Allah'ım Sen de şahit ol! Burada bulunanlar sözlerimi bulunmayanlara iletsin.14

Kâbe hizmetkârlığı ve hacıların su ihtiyacını karşılama
dışında cahiliye devrinin hükümet görevleri kaldırılmıştır.15

Kasten adam öldürmenin cezası, kısastır. Kasten öldürmeye
benzeyen cinayet, sopa ve taşla öldürmedir. Diyeti, yüz devedir. Kim
daha fazlasını isterse, o İslâm'ı benimsemeyen Cahiliye dönemini
özleyen biridir. En büyük Allah düşmanı, kendisine herhangi bir kastı
olmayan birini sebepsiz yere öldürendir, kendisine el kaldırmayana
sebepsiz yere vurandır.

İyice tebliğ edebildim? Allah'ım, Sen de şahit ol!16

Ey insanlar! Sizi uyarıyorum, herkes yalnızca kendi
işlediği suçtan sorumludur. Suçlu evlâttan dolayı baba sorumlu
tutulamaz, suçlu babadan dolayı evlât da sorumlu tutulamaz.17

Ey insanlar! Şeytan, sizin bu topraklarınızda kendisine
tapınılmasından ümit kesmiş bulunuyor. Ancak, bunun dışındaki önemsiz
gördüğünüz davranışlarda, aranızda çıkardığı fitne fesatla sizi
birbirinize düşürdüğünde sözünün dinlenmesinden hoşnut olacaktır.
Dininizde sebat ederek, dininize sahip çıkarak, şeytanın, şeytan
tıynetli ahlâksız azgınların, şeytanî düzenlerin vesvesesinden,
daleveresinden kendinizi koruyun.18

Ey
insanlar, yalan yere Allah'ın adını anarak yemin etmeyin. Yalan yere
Allah adına yemin edenin yalanını Allah açığa çıkarır.19

Ey insanlar! Zaman, Allah'ın gökleri ve yeri yarattığı gündeki
düzenli sistemine girerek seyrediyor. Ayların sayısı, on ikidir. Dört
tanesi, savaşın haram olduğu aylardır. Bunlardan üçü birbiri peşinden
gelir. Biri tektir. Bunlar Zilkade, Zilhicce, Muharrem ve
Cumâde'l-âhire ile Şaban arasındaki Mudar kabilesinin adını koyduğu ay
Recep'tir.

Allah'ın, gökleri ve yeri yarattığı
gün, Levh-i Mahfuz'da tesbit ettiği kayıtlarda, Allah katında, ayların
sayısı on ikidir. On iki aydan dördü savaşın haram olduğu aylardır.
İşte bu haram aylarla ilgili hüküm, insanlığı, insanî değerleri ve
düzeni ayakta tutan dinin, medeniyetin, zamanla değişmeyen tabii hukuk
kurallarını içeren şeriatın hükmüdür. Bu aylarla ilgili Allah'ın
koyduğu yasakları çiğneyerek kendinize, birbirinize zulmetmeyin.

İlâhlığında, otoritesinde, mülkünde, tasarruflarında,
Allah'a ortak koşan müşrikler nasıl size karşı topyekün
savaşıyorlarsa, siz de onlara karşı topyekün savaşın. Bilin ki, Allah
kendisine sığınıp, emirlerine yapışarak günahlardan arınıp, azaptan
korunanlarla, kulluk ve sorumluluk şuuruyla, haklarına ve
özgürlüklerine sahip çıkarak şahsiyetli davranan, dinî ve sosyal
görevlerinin bilincinde olan mü'minlerle, müttakîlerle beraberdir.

Saldırmazlığın gelenek haline geldiği, Allah'ın savaşı
haram kıldığı ayları erteleyerek, yerlerini değiştirerek, on iki aya
ay ilâve ederek, hileli takvim düzenlemek, kesinlikle Allah'ın sene ve
aylarla ilgili koyduğu hükmü inkârda ileri gitmektir. Kulluk
sözleşmesindeki ortak taahhütlerini, Allah'a iman, kulluk ve
sorumluluk bilincini şuur altına iterek örtbas edip inkârda ısrar
edenlerin, kâfirlerin, bu yüzden hak yoldan uzaklaşmalarının, dalâleti
tercihlerinin önü açılır. Erteleyerek, değiştirerek ilâve ettikleri
aydaki savaşları, bir yıl helâl ve meşru, bir yıl haram sayarlar.
Allah'ın haram kıldığının sayısına uydursunlar da, Allah'ın haram
kıldığını helâl ve meşru kılsınlar, isterler. Onların bilinçli kötü
amelleri kendilerine süslenip güzel gösterilmiştir. Allah kulluk
sözleşmesindeki ortak taahhütlerini, Allah'a iman, kulluk ve
sorumluluk bilincini şuur altına iterek örtbas edip, küfürde,
nankörlükte ısrar eden bir kavme doğru yolu gösterme lütfunda
bulunmayacak, başarı nasip etmeyecektir" (Tevbe, 9/ 36-37).

Onlar bir yıl, Safer ayını helâl sayıyorlar, bir yıl
Muharrem'i haram sayıyorlardı. Nesî (yıla ekleme), işte budur.
Allah'ım, Sen de şahit ol!.20

Ey insanlar!
Kadınlarınızın sizler üzerinde hakları, sizin kadınlarınız üzerinde
haklarınız vardır. Sizin onlardaki hakkınız, minderinize sizden
başkasını oturtmamaları, meşru tavsiyelerinizde size karşı
çıkmamaları, hoşlanmadığınız kişileri izniniz olmadan eve sokmamaları,
kötü söz söylememeleri kötü fiil ve davranışta bulunmamalarıdır.
Şayet bunları yaparlarsa, Allah onları engellemenize, sıkıştırmanıza
yataklarında tek başlarına bırakmanıza ve hafifçe, incitmeden
vurmanıza izin vermiştir. Bunlardan vazgeçer ve size itaat ederlerse,
meşru, örfe uygun ölçüler içerisinde rızıklarını ve giyimlerini sağlama
sorumluluğunuz var. Kadınların iyiliğini isteyin, durumlarının
iyileşmesi için çaba sarfedin. Çünkü onlar müşterek hayatın gereği
kendileri adına bir şey yapma gücüne ve imkânına sahip olmayan, sizinle
birlikte yaşamak mecburiyetinde olan hayat arkadaşlarınızdır. Siz
onları Allah'ın emaneti olarak aldınız. Allah'ın emri ve hükmüyle
onlarla ilişkiyi helâl edindiniz. Eğer haklarını ararlar,
sorumluluklarına riayet ederlerse onlara tavır takınmanıza,
cezalandırmaya hakkınız yoktur. Onların serkeşliğinden ve şiddete
başvurmasından endişe ederseniz, onlara öğüt verin ve yataklarınızı
ayırın. Aşırı gitmeden hafifçe vurun. Onların yiyeceği ve giyimi
konusunda cömertçe her türlü iyilik ve ihsanda bulunmanız, onların
haklarıdır. Kadınların haklarına riayet konusunda Allah'ın emirlerine
yapışın, azabından korunun, onların iyiliğini isteyin, durumlarının
iyileşmesi için çaba sarfedin. Hanımlarınız, sizlerin izni ve bilgisi
olmadıkça, evinizin malî imkânlarını cömertçe harcamasınlar. Sözlerimi
iyice anlayarak hatırınızda tutun.

İyice tebliğ edebildim mi? Allah'ım, Sen de şahit ol!21

Ey insanlar! Meşru şekilde sahip olduğunuz, üzerlerinde
meşru haklarınız ve düzgün insani ilişkileriniz olan köle ve
cariyelerinize, iş akdiyle bağlı işçilerinize hayırla muameleyi size
tavsiye ederim. Sofranızda bulunanları ölçü alarak onların
karınlarını doyurmanızı, giydiklerinizi ölçü alarak onların
giyimlerini sağlamanızı tavsiye ederim. Affetmeyi düşünmediğiniz bir
suç işledikleri takdirde aranızda aynı cinsten suç işleyenlere
uyguladığınız cezaları ölçü alınız. Onlara işkence etmeyiniz, onları
cezalandırmayınız.!.22

Ey insanlar! Sözlerimi
iyi dinleyin, iyi muhakeme edin. Bütün ırklara mensup müslümanların,
müslümanların kardeşi olduğunu bilin. Bütün mü'minler kardeştir.
Kimseye, gönül rızası olmadıkça, kardeşinin malı helâl değildir. Sakın
haksızlık etmesin, hile yapmasın, hâince davranmasın.

Müslümanın kim olduğunu size anlatayım mı? Müslümanların, dilinden ve elinden zarar görmediği kişidir.

Mü'minin kim olduğunu size anlatayım mı? İnsanların
mallarına ve canlarına zararı dokunmuyacağından emin olduğu kişidir.

Muhacirin kim olduğunu size anlatayım mı? Kötülükleri ve günah işlemeyi terk eden kişidir.

Mücahidin kim olduğunu size söyleyeyim mi? Allah'a itaat yolunda nefsiyle mücadele eden kişidir.

Bu günün dokunulmazlığı gibi, mü'minin mü'mine zarar vermesi
haramdır. Etini yeme mesabesinde olan mü'minin mü'mini gıybeti de
haramdır. Namus ve haysiyetine zarar vermesi de haramdır. Mü'minin
yüzüne tokat vurmak da mü'mine haramdır. Onu itip kakarak incitmesi de
haramdır.

İyice tebliğ edebildim mi? Allah'ım, Sen şahit ol!23

Ey insanlar! Yeryüzü Allah ve Rasûlüne aittir. İnsanlar,
'Allah'tan başka ilâh yoktur' deyip, benim Allah'ın Rasulü olduğumu
kabul edinceye kadar, insanlarla mücadele etmem, savaşmam emredildi.
İnsanlar Kelime-i tevhidi söyleyince, kanlarını canlarını ve
mallarını korumuş olurlar. Ancak İslâm'ın koyduğu sorumluluk gereği
uygulanan gerekçeli karara dayalı cezalar müstesnadır. Âhiretteki
hesapları ise Allah'a aittir. Kendinize, birbirinize haksızlık
etmeyin.!24

Ey mü'minler, benden sonra küfre
dönmeyin, birbirinin boynunu vuran kâfirler haline gelmeyin. Size,
sımsıkı sarıldığınız sürece asla hak yoldan uzaklaşmayacağınız apaçık
dinî, ilmî, idarî, siyasî kuralları içeren Allah'ın kitabı Kur'an'ı ve
Rasûlünün sünnetini bıraktım. Bunlarla amel ediniz, davranışlarınıza
Kur'an ve sünneti yansıtınız. Bir de soyumdan yakınlarımı, Ehl-i
beytimi bıraktım.

İyice tebliğ edebildim mi? Allah'ım, Sen şahit ol!25

Ey insanlar! Rabbiniz birdir, babanız birdir. İslâm'da
insanlar eşittir. Hepiniz Adem'in çocuklarısınız, Adem de topraktan
yaratıldı. Allah katında en değerliniz, en çok Allah'a sığınanız,
emirlerine yapışanınız, günahlardan arınanınız, azabından
korunanızdır. Bir Arab'ın, Arap olmayana, bir başkasının Arab'a, bir
siyahın bir kızılderiliye, bir kızılderilinin bir siyaha, takvanın
dışında bir üstünlük sebebi yoktur.

"Ey iman
edenler, biz sizi bir erkekle bir kadından, bir asıldan yarattık.
Birbirinizle tanışmanız, işlerinizi tedbirle idare etmeniz, karşılıklı
olarak, İslâmî kurallarla örtüşen milletlerarası teamüllere uymanız,
yardımlaşmanız, kültür ve medeniyet alışverişinde bulunmanız,
birbirinize iyiliği tavsiye etmeniz için, sizi milletler ve kabileler
haline getirdik. Allah yanında en değerliniz, en üstününüz, en çok
Allah'a sığınanınız, emirlerine yapışanınız, en çok günahlardan
arınıp azaptan korunanız, kulluk ve sorumluluk şuuruyla, haklarına ve
özgürlüklerine sahip çıkarak şahsiyetli davrananınız, dinî ve sosyal
görevlerinin bilincinde olanınızdır. Allah her şeyi bilir, gizli-açık
her şeyden haberdardır." (Hucurat, 49/13)26

Ey
insanlar! Görünürdeki organları kesilmiş bir Habeşli bile başınıza
getirilse, size Allah'ın kitabındaki hükümleri uyguladığı sürece,
dinleyin ve itaat edin.

İyice tebliğ edebildim mi? Allah'ım, Sen de şahit ol!27

(İnsanlar, ‘evet' dediler)

Burada bulunanlar, sözlerimi bulunmayanlara iletsinler.

Ey insanlar! İyi dinleyin! Bütün peygamberlerin daveti
geçmişte kalmış, görevleri sona ermiştir. Yalnızca benim davetim ve
görevim devam etmektedir. Ben insanların ihtiyacı sebebiyle Rabbimin
katında davetimi, görevimi kıyamet gününe kadar muhafaza ettim. Ben
önceki ümmetlere karşı sizin çokluğunuzla övüneceğim. Beni mahcup
etmeyin, yüzümü kara çıkarmayın.28

İyi
dinleyin, bir kısım insanlar için elimden bir şey gelmezken bir
kısmını kurtaracağım. Ya Rabbî ashabım, diyeceğim. Bana, ‘Senden
sonra din adına neler icat ettiklerini bilmiyorsun', buyuracak. Ben
cennetteki havuz başında sizi bekleyen öncünüzüm.29

Ey insanlar! Allah, her hak sahibinin hakkını, her vârisin,
mirastaki payını belirlemiştir. Vârise vasiyet yapılamaz. Vasiyet
terekenin üçte birini de geçemez. Çocuk meşru eşe aittir. Zina edenin
hak sahipliği söz konusu değildir. Hamisinin, âmirinin, ortağının,
işvereninin, efendisinin sağladığı imkânlara nankörce davranan,
Allah'ın Muhammed'e indirdiği Kur'an'ı inkâr ediyor demektir.
Babasından başkasına mensubiyet öne süren veya efendisinden başkasını
veli edinen, Allah'ın, meleklerin ve bütün insanların lanetine uğrasın.
Böylesinin ne azabı geri çevrilir, ne ceza yerine fidye alınır.30

Ey insanlar! Dinde aşırılıktan sakının. Sizden öncekileri
kesinlikle dinde aşırılıkları helak etmiştir. Hacdaki amelleri,
davranışları benden öğrenin. Bu seneden sonra bir daha haccedip
edemeyeceğimi bilemiyorum. Bu öğütlerimi burada bulunanlar
bulunmayanlara ulaştırsın. Öğütlerimin ulaştırıldığı bazı kimseler
burada dinleyenlerden daha iyi anlayarak, daha iyi muhafaza
edebilirler, nice kimseler uygulayarak daha mutlu olabilirler.31

Ey insanlar! Allah sözlerimi işitip de belleyene, rahmetini
merhametini ihsan etsin. Allah yüzünü ağartsın. Mânâ yüklü sözlerimi
anlamadan ezberleyen birçok insan var. Derin mânâlar içeren sözlerimi
bilen birçok insan, kendisinden daha yüksek anlayış sahiplerine bu
sözlerimi ulaştırsın. Üç vasfa, üç davranışa sahip olan;

-Samimiyetle Allah rızası için dinî görevlerini yerine getiren,

-Müslüman idarecilere samimi davranan ve itaat eden,

-İslâm toplumunun birliğini ve bütünlüğünü koruyan
mü'minlerin İslâm'a hıyanet etmeyeceğini, kalplerinden İslâm'ı
atmayacağını bilin.

Bütün mü'minler gelecek
nesilleri, İslâm ile şereflenmemiş insanları İslâm'a davet ederek
İslâm'ı tebliğ ve davet görevini yerine getirmelidirler.32

Benim dışımda benden sonra peygamber
görevlendirilmeyecektir. Sizin dışınızda ümmet de olmayacaktır.
Rabbinizi ilâh tanıyın, candan müslümanlar olarak rabbinize teslim
olun, saygıyla rabbinize kulluk ve ibadet edin. Rabbinizin şeriatine
boyun eğin, âdabına, erkânına riayet ederek beş vakit namazı aksatmadan
aşikâre kılın. Vicdanı, serveti, sosyal bünyeyi arındıran, berekete
vesile olan zekâtı verin. Ramazan orucunu tutun. Yöneticilerinize itaat
edin ki Rabbinizin cennetine giresiniz.33

Ey
insanlar! Yarın beni size soracaklar. Ne dersiniz? Peygamberlik
görevimi yerine getirdim mi? Vazifemi yaptım mı?

(Orada bulunanlar, ‘evet yemin ederiz ki, tebliğ ettin, bize
tavsiyelerde ve öğütlerde bulundun, böylece şehadet ederiz' dediler).

-Şahit ol yâ Rabbi, şahit ol yâ Rabbi, şahit ol yâ Rabbi...

Size selâm ve selâmet diliyorum, Allah'ın rahmet ve bereket ihsanını niyaz ediyorum.34

(Sonra insanlara veda etti. Bunun üzerine insanlar, ‘bu veda haccı' dediler).