LordReco
USTA KULLANICI
Mesaj Sayısı : 115
Kayıt tarihi : 01/11/09
 |  Konu: Peygamberimizin Kişilik özellikleri  Perş. Kas. 05, 2009 11:25 pm | |
| PEYGAMBERİMİZİN KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ
En yüce ahlâka sahip olduğunda; yüzyıllar boyunca, dost ve düşman, herkesin üzerinde birleştiği tek bir insan vardır:
Peygamberimiz Hz Muhammed Aleyhissalâtü Vesselam
Zaten
o, yeryüzünde bulunuş maksadını, "güzel ahlâkı tamamlamak" olarak ifade
ediyordu Onu en son elçisi olarak insanlığa gönderen Yüce Allah da,
Peygamberimizde bizim için "en güzel" örneğin bulunduğunu haber veriyor
Eğitimde güzel örneklerin ne kadar önemli olduğunu hepimiz
biliyoruz Büyükler kendi yaşayışlarında ne kadar iyi örnek olurlarsa,
küçüklerin iyiye ve güzele yönelmesi o kadar kolay ve rahat olur Güzel
örnek olmak ve güzel örnekleri tanıtmak, gençliğe yapılabilecek en
büyük hizmetlerden biridir Çocuklarımızın ve gençlerimizin örnek
alabilecekleri en mükemmel insan Peygamberimizdir Peygamberimizin
ahlâkını rahatlıkla kendimize örnek alabiliriz, taklit edebilir,
ahlâkımızı güzelleştirebiliriz
Peygamberimizin ahlâkını ne kadar öğrenirsek hayatta o kadar başarılı olur ve mükemmele ulaşabiliriz
AHLAKTA MÜKEMMEL ÖRNEK
Güzel
ahlak adı altında toplanan tüm güzel vasıfları örnek insan olarak en
mükemmel şekilde yaşayan insan hiç şüphesiz Peygamberimizdir (asm)
O’nun ahlakı o kadar yücedir ki, Bizzat Cenab-ı Hak, O’na hitaben şöyle
buyurur “Muhakkak Senin için tükenmeyen bir mükafat vardır Çünkü Sen
pek yüce bir ahlak üzerindesin” (Kalem süresi 4)
Nitekim, Hz Aişe
Efendimizin ahlakından örnek almak isteyen Sahabilere şöyle
buyurmuştur: “Siz Kur’an’ı okuyor musunuz? O’nun ahlakı Kur’an’dır”
Peygamberimizin hayatından her tabakadan insanlar örnek alacak yönler
bulabilir Bizatihi insan olarak O’nun hayatından alacağı sayısız
fazilet ve güzellikler yanında, kendi mesleğini ve cemiyetteki yerini
ilgilendirecek pekçok derside alabilir Çünkü O’nun hayatı her yönüyle
örnektir
PEYGAMBERİMİZİN AHLAKİ HUSUSİYETLERİ
Peygamberimizin
ahlakının en mühim bir hususiyeti, Allah vergisi oluşudur Allah, O’nu
kusursuz, eksiksiz, mümtaz bir şekilde yaratmıştır O’nu terbiye eden,
edep ve ahlakın en seçkin özellikleriyle süsleyen Yüce Rabbidir
__________________________________________________ _____
peygamber(sav)'in anlatılan özellikleri
Yüce
Allah'ın "Ve şüphesiz sen, pek büyük bir ahlak üzerindesin" (Kalem
Suresi, 4) ayetiyle üstün ahlakını bildirdiği Resulullah (sav)'ın
ahlakını ve davranışlarını örnek almak tüm müminler için önemli bir
sorumluluktur Peygamber Efendimiz (sav)’in şemailinin anlatıldığı bu
yazı dizisinin hazırlanmasındaki amaç da bu sorumluluğun bir görevi
olarak, onun çeşitli kaynaklarda aktarılan bu güzel özelliklerini
inceleyip, yaşamından günümüze öğütler çıkarmaktır
Günümüzde
insanlar, özellikle de gençler birçok insanı kendilerine örnek almakta,
onların tavır ve konuşmalarına, üsluplarına, giyim tarzlarına
özenmekte, onlar gibi olmaya çalışmaktadırlar Ancak bu insanların büyük
bir çoğunluğu doğru yolda olmadığı gibi, tavır ve ahlak güzelliğine de
sahip değildirler Bu nedenle insanları doğru olana, en güzel ahlak ve
tavra özendirmek önemli bir sorumluluktur Bir Müslümanın, tavrına ve
ahlakına özenmesi, benzemek için çaba göstermesi gereken kişi ise,
kuşkusuz Hz Muhammed (sav)'dir Yüce Allah bu gerçeği bir ayetinde şöyle
bildirmektedir:
“Andolsun, sizin için, Allah'ı ve ahiret
gününü umanlar ve Allah'ı çokça zikredenler için Allah'ın Resûlü'nde
güzel bir örnek vardır” (Ahzab Suresi, 21)
Bu yazı dizisinin
bir amacı da Peygamberimiz (sav)'i birçok yönüyle tanıtmak, onun
Kuran’da övülen ahlakını örnek alan insanlardan oluşan bir topluluğun
ne kadar üstün özelliklere ve güzelliklere sahip olacağını göstererek,
Allah’ın izniyle insanları Peygamberimiz (sav)'in titizlikle uyduğu
İslam ahlakına özendirmektir
Peygamber Efendimiz (sav)’de Tecelli Eden Yaratılış Güzellikleri
Peygamber
Efendimiz (sav)’in Ashabı, bu kutlu insanın dış görünümünün güzelliği
ve görenleri hayran bırakan heybetinden nuruna ve duruşundan gülüşüne
kadar Allah'ın onda tecelli ettirdiği çeşitli güzellikler hakkında pek
çok detay aktarmışlardır Sayıca oldukça kalabalık olan sahabeler, bu
güzellikler hakkında birçok farklı detay vermiş, Peygamber Efendimiz
(sav)’le aynı dönemde yaşamamış olan Müslümanlara Allah'ın Resulünü
birçok yönüyle tanıtmışlardır Bazı sahabeler onu genel özellikleriyle
tarif ederken, diğerleri uzun ve detaylı anlatımlarda bulunmuşlardır Bu
anlatımlardan bazıları şu şekildedir:
Peygamber Efendimiz (sav)’in Dış Görünümü ve Güzelliği
Sahabeleri Peygamberimiz (sav)'in güzelliğini şöyle anlatıyorlardı:
"Allah
Resulü sallallahu aleyhi ve sellem çok yakışıklı idi Mübarek yüzü ayın
on dördündeki dolunay gibi parlardı Burnu gayet güzel idi Gür sakallı,
iri gözlü, düz yanaklı idi Ağzı geniş, dişleri inci gibi parlaktı Boynu
sanki bir gümüş hüzmesi idi İki omuzu arası geniş, omuz kemik başları
kalın idi" (Büyük Hadis Külliyatı, Cem'ul-fevaid min Cami'il-usul ve
Mecma'iz-zevaid, İmam Muhammed Bin Muhammed bin Süleyman er-Rudani, 5
cilt, İz Yayıncılık, s 31)
"Resulullah (sav) beyaz, güzel ve
mutedil (yavaş ve mülayim, itidalli) idiler" (Hz Ebu Tufeyl (ra),GAhmed
Ziyaüddin, Ramuz El Hadis, 1 cilt, Gonca Yayınevi, İstanbul, 1997,
519/1)
Enes b Malik (ra) anlatıyor:
"Peygamber
Efendimiz (sav) orta boylu idi; uzun da değildi, kısa da değildi; hoş
bir görünüşü vardı Saçı ise ne kıvırcık, ne de düzdü Mübarek (İlahi
hayrın bulunduğu şey, bereketlenmiş, çoğalmış, hayırlı, uğurlu)
yüzlerinin rengi ise nurani beyazdı" (Et-Tirmizi İmam Ebu İ'sa
Muhammed, Şemail-i Şerife, 2 cilt, Hilal Yayınları, Ankara, 1976, s
7-
Hz Hasan (ra) naklediyor:
"Resulullah Efendimiz
(sav), yaradılıştan heybetli ve muhteşemdi Saçları kıvırcık ile düz
arası idi; şayet kendiliğinden ikiye ayrılmışlarsa onları başının iki
yanına salar, değilse ayırmazlardı Uzattıkları takdirde saçları kulak
yumuşaklarını geçerdi Peygamber Efendimiz (sav)’in rengi, ezher'ul-levn
(pek beyaz ve parlak renk) idi, yani nurani beyazdı Alnı açıktı
Kaşları; hilal gibi, gür ve birbirine yakındı Boynu, saf mermerden
meydana gelen heykellerin boynu gibi gümüş berraklığında idi Vücudunun
bütün azaları birbiri ile uyumlu olup yakışıklı bir yapıya sahipti"
(age, s 18-22-23)
Bera b Azib (ra) anlatıyor:
"…
Resullullah Efendimiz (sav)’den daha güzel birini görmedim" (Sünen-i
Tirmizi Tercümesi, Çeviren: Osman Zeki Mollamehmetoğlu, Yunus Emre
Yayınevi, İstanbul, IVcilt, s 210)
"Efendimiz (sav) beyaza
pembe karışık renkte idi Gözleri siyah, kirpikleri sık ve uzun idi" (Hz
Ali (ra), GAhmed Ziyaüddin, Ramuz El Hadis, 2 cilt, Gonca Yayınevi,
İstanbul, 1997, s 519/4)
Peygamber Efendimiz (sav)’in hicret
yolculuğu sırasında çadırını ziyaret ettiği Ümmü Mabed isimli,
cömertliği, iffeti ve cesareti ile tanınan biri, Peygamber Efendimiz
(sav)’i tanımamıştır Ancak Peygamberimiz (sav)'i anlatılanlardan
tanıyan eşine, onu şöyle tarif etmiştir:
"Aydın yüzlü ve güzel
yaradılışlı idi; zayıf ve ince de değildi Gözlerinin siyahı ve beyazı
birbirinden iyice ayrılmıştı Saçı ile kirpik ve bıyıkları gümrahtı
(bol, gür) Sesi kalındı Sustuğu zaman vakarlı (ağırbaşlılık, halim ve
heybetli oluş), konuştuğu zaman da heybetli idi Uzaktan bakıldığında
insanların en güzeli ve en sevimlisi görünümündeydi; yakından
bakıldığında da tatlı ve hoş bir görünüşü vardı Çok tatlı konuşuyordu
Orta boylu idi; bakan kimse ne kısa ne de uzun olduğunu hissederdi Üç
kişinin arasında en güzel görüneni ve nur yüzlü olanıydı Arkadaşları,
ortalarına almış durumda hep onu dinlerler; buyurduğu zaman da hemen
buyruğunu yerine getirirlerdi Konuşması tok ve kararlı idi" (Prof Dr
Ali Yardım, Peygamberimizin Şemaili, Damla Yayınevi, 3 Baskı, İstanbul,
1998, s48)
Şemal-i Şerif Ne Demektir?
Kuran
ayetlerinin yanı sıra sahabelerden aktarılan açıklamalarda da
Peygamberimiz (sav)'le ilgili pek çok bilgi verilmektedir Peygamberimiz
(sav)'in ailesiyle ve çevresindeki müminlerle olan ilişkisi, günlük
hayatından detaylar, dış görünümü, görenleri hayran bırakan heybeti
(hürmetle beraber şiddetli heyecan hissini veren hali, azameti),
sevdiği yiyecekler, giyimi ve gülüşü gibi pek çok detay İslam alimleri
tarafından "şemail" kelimesiyle ifade edilir Şemail kelimesi "şimal"den
türemiştir Bu kelime "karakter, huy, hal, hareket, davranış ve tavır"
gibi anlamlar taşır Şemail kelimesi ilk başlarda daha geniş anlamlar
içerse de, zaman içinde özelleşmiş ve Peygamber Efendimiz (sav)’in
nasıl bir yaşam sürdüğü ile ilgili detayları ve kişisel özelliklerini
ifade eden bir terime dönüşmüştür
Kendisini görenlerin
sözlerinden de anlaşılacağı gibi, Peygamber Efendimiz (sav) olağanüstü
yakışıklı, görenlerde hayranlık uyandıracak kadar güzel yüzlü idi
Ayrıca atletik ve son derece etkili bir yapısı vardı ve çok kuvvetli
idi
Peygamberimiz (sav)’in Şemaili
Osmanlı döneminin
önemli alimlerinden olan Ahmet Cevdet Paşa, Peygamber Efendimiz
(sav)’in anlatılan özelliklerini bir özet haline getiren bir çalışma
yapmıştır Bu çalışması, Kısas-ı Enbiya adlı eserinin IV cüzünde, "Bazı
Evsaf-ı Seniyye-i Muhammediyye" (Hz Muhammed (sav) Değerli Vasıfları)
başlığı altında gerçekleşmiştir:
"… Mübarek cismi güzel…
Mübarek cildi ise ipekten yumuşak idi Kemal-i itidal üzere büyük başlı,
hilal kaşlı, çekme burunlu, oval yüzlü idi Kirpikleri uzun, gözleri
kara ve güzel, büyücek ve iki kaşının arası açık, fakat kaşları
birbirine yakın idi, Nebiyy-i Mücteba (seçilmiş, kıymetli peygamber),
ezherüllevn (rengi nurlu, parlak) idi; söylerken ön dişlerinden nur
saçılır; gülerken, fem-i saadeti (saadetli ağzı), bir latif (mülayim,
yumuşak, nazik, güzel) şimşek gibi ziyalar (ışıklar) saçarak açılır
idi… Havassı (duyuları) fevkalade kavi (sağlam, kuvvetli) idi Pek
uzaktan işitir ve kimsenin göremeyeceği mesafeden görür idi Elhasıl
(sözün özü), en mükemmel ve müstesna surette yaratılmış bir vücud-ı
mes'ud (mutlu vücudu) ve mübarek idi… Onu ansızın gören kimseyi sevgi
alırdı ve Onunla ülfet ve musahabet (sohbetler, konuşup görüşmeler)
eyleyen kimse, Ona can ü gönülden aşık ve mühib olurdu Ehl-i fazl'a
(kerem, ilim sahibi), derecelerine göre ihtiram (hürmet, saygı) eylerdi
Akrabasına dahi pek ziyade (çok bol, fazladan) ikram eylerdi Lakin
(ancak) onları, kendilerinden efdal (daha faziletli, daha layık, daha
iyi) olanların üzerine takdim etmezdi Hizmetkarlarını pek hoş tutardı
Kendisi ne yer ve ne giyerse, onlara dahi onu yedirir ve onu giydirir
idi Sahi (cömert, eli açık, herkese iyilik etmek isteyen) ve kerim
(herşeyin iyisi, faydalısı), şefik (şefkatli, esirgeyen, merhametli) ve
rahim (rahmet edici, bağışlayan), şeci (kahraman, yiğit) ve halim
(yumuşak huylu, hoş muamele yapan) idi Ahd-ü va'dinde (söz vermede)
sabit, kavlinde (sözünde) sadık idi Elhasıl (neticesi)- hüsn-i ahlakça
(ahlak güzelliği) ve akl-ü zekavetçe (keskin anlayışı olan akıl) cümle
(bütün, tam) nasa (insanlara) faik (üstün, üstünde) ve her türlü medh ü
senaya (övgüye) layık idi Yemede, giymede kadar-ı zaruret (yoksulluk
derecesinde) ile iktifa (yetinir) ve ziyadesinden (fazlasından) iba
eylerdi (çekinirdi)" (Ahmed Cevdet Paşa, Kısas-ı Enbiya, IV Cüz, Kanaat
Matbaası, İstanbul 1331, s 364-365)
Peygamber Efendimiz (sav)’in Nübüvvet (Peygamberlik) Mührü
Yüce
Allah, Hz Muhammed (sav)'i alemler üzerine seçmiş ve onun
"peygamberlerin sonuncusu" (Ahzab Suresi, 40) olduğunu bildirmiştir
Ondan sonra hiçbir peygamber gönderilmeyecektir ve Kuran, insanlara
hidayet rehberi olarak gönderilen en son kitaptır Rabbimiz, Peygamber
Efendimiz (sav)’in bu eşsiz özelliğini onun mübarek vücudunda bir izle
tecelli ettirmiştir
İslami kaynaklarda ve rivayetlerde
Peygamber Efendimiz (sav)’in kürek kemikleri arasında bulunan bu
işarete "nübüvvet mührü" ismi verilir Peygamberimiz (sav)'in mührüne
benzer peygamberlik işaretlerinin diğer peygamberlerde de olduğu, ancak
Peygamberimiz (sav)'inkinin daha farklı olduğu el-Müstedrek tarafından
Vehb b Münebbih (ra)'den şöyle nakletmiştir:
"… Allah hiçbir
peygamber göndermemiştir ki, onun sağ elinde Peygamberlik beni
(şamet'ün-nübüvve) olmamış olsun Ancak bizim Peygamberimiz Muhammed
Aleyhisselam (sav) bunun istisnasını teşkil etmektedir Zira Onun
peygamberlik beni, (sağ elinde değil) kürek kemikleri arasındadır
Peygamberimiz (sav) bu durum sorulunca: "Kürek kemiklerim arasında
bulunan bu ben, benden önceki Peygamberlerin beni gibidir…" demiştir"
(Tirmizı'nin Şemail isimli kitabının tercümesinden, Prof Dr Ali Yardım,
Peygamberimiz (sav)’in Şemaili, Damla Yayınevi, 3 Baskı, İstanbul,
1998, s 73)
Hz Ali'nin torunlarından İbrahim b Muhammed (ra) naklediyor:
"Dedem
Hz Ali, Peygamber Efendimiz (sav)’in vasıflarını anlatırken, Resulullah
(sav)'ın Hilyesi (güzel sıfatlar, süs, zinet, cevher, güzel yüz, suret,
görünüş) hakkındaki hadisi bütün uzunluğu ile zikreder ve: "Kürek
kemikleri arasında nübüvvet mührü vardı Ve O, peygamberlerin
sonuncusudur" derdi( Et-Tirmizi İmam Ebu İ'sa Muhammed, Şemail-i
Şerife, 1 cilt, Hilal Yayınları, Ankara,1976, s 38)
Peygamber Efendimiz (sav)’in Konuşma Şekli
Peygamber
Efendimiz (sav) etkileyici üslubu, hikmetli ve keskin hitabıyla tanınan
bir insandı Onun tebliği insanlar üzerinde çok büyük bir etki
oluşturur, sohbetinden herkes çok büyük bir zevk alırdı Sahabelerden
bizlere aktarılan çeşitli rivayetler de onun bu özelliğini ortaya
koymaktadır Bu konuda bazı aktarımlar şu şekildedir:
Allah
Resulü insanların en beliğ (belagatli kimse, meramını tamamen,
noksansız ve güzel sözlerle anlatmaya muktedir olan Kafi derecede olan
Yeter olan), en düzgün konuşanı ve en tatlı sözlü olanıydı (ağzından
ballar akıyordu)! O, şöyle diyordu: "Ben Arabın en fasihiyim (Hatasız
olarak söyleyen Açık ve güzel konuşan)" (Taberani, Hakim; Huccetü'l
İslam İmam Gazali, İhya'u Ulum'id-din, 2 cilt, Çeviri: Dr Sıtkı Gülle,
Huzur Yayınevi, İstanbul 1998, s 800,)
Hz Aişe (ra), Resulullah (sav)'in sözlerini şöyle tarif eder:
"O, sizlerin konuştuğunuz gibi lafları çabuk çabuk ve peş peşe sıralamazdı, sözleri az ve özdü" (El Fevaid, age)
"Allah
Resülü çok veciz (kısa, öz, az sözle çok mana ifadesi) konuşurdu Böyle
konuşmasını kendisine Allah Katından Cebrail getirmişti Kısa cümleler
içinde bütün maksadını yansıtırdı Veciz sözlü cümleler söylerdi,
sözlerinde ne fazlalık ne de eksiklik bulunurdu Kelimeleri bir ahenk
içinde birbirini izler, sözcükleri arasında duraklar ve böylece
dinleyenleri sözlerini belleyip ezberlerlerdi Sesi gürdü ve tatlıydı
Gerektiğinde konuşurdu, kötü laflar etmezdi (Nefsi için değil, Allah'ın
rızası için) hep hakkı söylerdi" (Ebu Davud, age)
"Güzel
olmayan laflar edenlerden yüz çevirirdi Hoşlanmadığı, çirkin saydığı
bir sözü konuşmak zorunda kaldığında onu kinaye yoluyla ifade buyururdu
(Buhari, age)
Kendisi sustuğunda huzurdakiler konuşurdu Katında tartışma yapılmazdı (Tirmizi; age)
Sahabelerinin
yüzlerine karşı son derece güler ve gülümserdi, onların konuştuklarını
beğenir, dikkatle dinler, kendisini onlardan biri sayardı (Tırmizi;
age)
Hz Aişe (ra) anlatıyor:
"Mübarek kelamları
seçkindi Her işiten onu anlardı" (GAhmed Ziyaüddin, Ramuz El Hadis, 2
cilt, Gonca Yayınevi, İstanbul, 1997, 521/4)
Hz Enes (ra) şunu bildirmiştir:
"Efendimiz (sav) halkın en latifecisi (hoş söz, şaka, mizah, söz ile iltifat) idi" (age, 545/5)
En Doğru Örneğe Tabi Olmanın Önemi
Peygamberimiz
(sav)'in "Size iki şey bırakıyorum Bunlara uyduğunuz müddetçe asla
sapıtmayacaksınız: Allah'ın Kitabı ve Resulü'nün sünneti" 19 hadis-i
şeriflerinde de bildirdiği gibi, Müslümanların en önemli iki yol
göstericisi Kuran ve Peygamber Efendimiz (sav)’in sünnetidir Peygamber
Efendimiz (sav) hem güzel ahlakı ile insanlara örnek olmuş, hem de
insanları güzel ahlaklı olmaya çağırmıştır "Müminin mizanında en ağır
basacak şey güzel ahlaktır Muhakkak ki, Allah Teala işi ve sözü çirkin
olan ve hayasızca konuşan kimseye buğz eder"(Ahmed Ziyaüddin, Ramuz El
Hadis, 1 cilt, Gonca Yayınevi, İstanbul, 1997, 15/9)buyuran
Peygamberimiz (sav), bir sözünde de "Ruhumu kudret altında tutan
Allah'a yemin ederim ki cennete sadece güzel ahlak sahipleri girer"(
Huccetü'l İslam İmam Gazali, İhya'u Ulum'id-din, 2 cilt, Çeviri: Dr
Sıtkı Gülle, Huzur Yayınevi, İstanbul 1998, s79) demiştir Bu nedenle Hz
Muhammed (sav)'ın güzel vasıflarını tanımak, onu örnek almak her
Müslüman için bir görevdir
Müslümanların Peygamberimiz
(sav)'in izinden gitmeleri, Allah’ın izniyle tüm insanlığa güzel
ahlakları ve iyi huyları ile örnek olmalarına vesile olacak bir yoldur
Unutulmamalıdır ki insanları hem sözleriyle hem de tavırlarıyla güzel
ahlaka davet etmek, her Müslüman için bir şeref ve önemli bir
sorumluluktur Bir Kuran ayetinde salih müminlerin bu sorumluluğu şöyle
bildirilmiştir:
“Rabbinin yoluna hikmetle ve güzel öğütle
çağır ve onlarla en güzel bir biçimde mücadele et Şüphesiz senin Rabbin
yolundan sapanı bilendir ve hidayete ereni de bilendir” (Nahl Suresi,
125)
Bu makale, İlmi Araştırma Dergisi 35 sayı (Ocak 1970) 40 sayfada yayınlanmıştır | |
|
