Büyük Selçuklular

Büyük Selçuklular


Selçuklu Hanedanlığı'nın en geniş sınırları, 1092

Selçuklular Farsça Saljükiyan; Arapça Saljük veya el Salajika), kökeni Oğuz Türkleri'nin büyük bir kolu olan bir hanedandı. Selçuklular 11. ve 14. yüzyıllar arasında Orta Asya'nın bir bölümünü ve Orta Doğu'yu yönetti.

Kuruluş Nedeni

Selçuklular, Ortadoğu'da devletler kurarak 300 yıl boyunca egemen olmuş, Oğuzların Kınık boyundan bir Türk hanedanıdır. Adı, hanedanın kurucusu Selçuk Bey'den gelir. Göçebe Türklerde bozkırdaki ırmakları geçiş büyük önem arzediyordu. Oğuznamede salı keşfeden kişi boyun önemli bir atası sayılmaktadır Selçukluların kurduğu devletler, Büyük Selçuklu Devleti, Anadolu Selçuklu Devleti, Kirman Selçukluları Suriye Selçukluları ve Irak Selçukluları devletleri olarak daha sonra beşe ayrılmıştır.

Türklerin tarih boyunca kurdukları devletlerden en önemlilerinden birisi Büyük Selçuklu Devleti'dir. Selçuklular 24 Oğuz kabîlesinden Kınık boyuna mensupturlar. Oğuzlar 10. yüzyılda Sır-Derya (Seyhun) ile Hazar Denizi'nin doğusu ve Aral Gölü arasındaki bölgede yaşarken Kınık boyu da bunların arasında Sır-Derya suyunun ağzına yakın oturmakta idi. 10. yüzyılın başında Oğuz Devleti'nin "Yabgu" unvanı taşıyan bir hükümdâr idâre etmekte idi. Selçuklu âilesinin atası olan Temir-Yalıg (Demir yaylı) lakablı Dukak (veya Dokak) Müslüman olduğu rivâyeti de vardır.

Hükümdar Listesi

Büyük Selçuklu Sultanları 1037 - 1157 yılları arasında hüküm sürmüşlerdir.

* Selçuk Bey 1000–1038
* Tuğrul Bey 1037-1063
* Alp Arslan 1063-1072
* Melikşah 1072-1092
* I. Mahmud (Selçuklu) 1092-1093
* Berkyaruk 1093-1104
* Müizzeddin Melikşah 1105
* Mehmed Tapar 1105-1118
* II. Mahmud (Selçuklu) 1118-1131
* Ahmed Sencer 1131-1157

1060-1307 yılları arasında hüküm süren Anadolu Selçuklu Devleti hükümdarlarının listesi:

* Kutalmış 1060-1077 (Büyük Selçuklu Devleti tahtı için Alp Arslan'la savaşmıştır.)
* Kutalmışoğlu Süleyman Şah 1077-1086
* Ebu'l-Kasım'ın yönetime el koyması 1086-1092
* I. Kılıç Arslan 1092-1107
* Melikşah (Anadolu Selçuklu) (Şahinşah) 1107-1116
* I. Rükneddin Mesud 1116-1156
* II. Kılıç Arslan 1156-1192
* I. Gıyaseddin Keyhüsrev 1192-1196
* II. Süleyman Şah (Rükneddin) 1196-1204
* III. Kılıç Arslan 1204-1205
* I. Gıyaseddin Keyhüsrev (ikinci defa) 1205-1211
* I. İzzeddin Keykavus 1211-1220
* I. Alaeddin Keykubad 1220-1237
* II. Gıyaseddin Keyhüsrev 1237-1246
* II. İzzeddin Keykavus 1246-1260
* IV. Kılıç Arslan (Rükneddin) 1248-1265
* II. Alaeddin Keykubad 1249-1257
* III. Gıyaseddin Keyhüsrev 1265-1282
* II. Gıyaseddin Mesud 1282-1284
* III. Alaeddin Keykubad 1284
* II. Gıyaseddin Mesud (ikinci defa) 1284-1293
* III. Alaeddin Keykubad (ikinci defa) 1293-1294
* II. Gıyaseddin Mesud (üçüncü defa) 1294-1301
* III. Alaeddin Keykubad (üçüncü defa) 1301-1303
* II. Gıyaseddin Mesud (dördüncü defa) 1303-1307